به گزارش بازار، شاید بتوان سال 1402 را با سال های قبل مقایسه کرد; دوران پرباری برای حوزه کاغذ کشورمان بود. از یک سو چرخ تولید داخلی چرخید و اگرچه نتوانستیم به خودکفایی برسیم اما حداقل بخشی از نیاز داخلی در بخش دولتی یعنی وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پاسخ داده شد. همچنین در برخی از کارخانه ها برای بازگشت به مدار تولید انجام شد.
علاوه بر این، در طیف مخالف در بازار آزاد، سال 1402 سال کنترل قیمت و بازار بدون حباب بود. در سال جاری شاهد تلاطم کمتری در بازار و اختلال در نظم بازار بودیم، قیمت ها از ثبات نسبی برخوردار بود و بازار کمتر شاهد رکود کامل بود.
این در حالی است که طبق آمار در سال 1402 حدود 60000 تن کاغذ چاپ و تحریر در کشور تولید می شد که 50000 تن آن توسط کارخانه چوب و کاغذ مازندران تولید می شد و برای کتب درسی و چاپ کاغذ استفاده می شد و 10 تا 15000 تن. تن در کارخانه کاغذ پارس و دیبای شوشتر تولید می شود.
در دهه 1990 نیاز واقعی کشور به کاغذ چاپ و تحریر 300 هزار تن تخمین زده می شد، اما پس از دوره کرونا و مجازی شدن بسیاری از موارد، این رقم تغییر کرد. کتاب های ناشران زیر 200000 در نظر گرفته شده است. با توجه به تولید داخلی 60 هزار تنی، طبیعتاً بین 120 تا 150 هزار تن کاغذ باید از خارج وارد شده باشد، اما آمار چیز دیگری می گوید.
بر اساس آمارهای رسمی در سال 1402 بالغ بر 276 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر به ارزش 300 میلیون دلار به کشور وارد شده است در حالی که در سال قبل از آن یعنی 1401 که چرخ تولید داخل هنوز راه نیفتاده بود، این رقم 218 هزار تن بود.
حال سوال اینجاست؛ در سالی که 60 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر تولید شد و وزارت آموزش و پرورش واردات کاغذ خارجی برای کتاب های درسی را متوقف کرد، ناشران نیز بخشی از کتاب های خود را با کاغذ داخلی منتشر کردند، آیا میزان واردات کاغذ باید کاهش یابد؟ آهسته. تدریجی؟ پس چرا این رقم افزایش یافته است؟
آمارهای رسمی کشورمان نشان می دهد که در 15 سال گذشته به طور متوسط سالانه بیش از 300 هزار تن کاغذ تحریر وارد می کردیم که این رقم گاهی به 260 هزار تن و گاهی به 400 هزار تن می رسید، اما آیا واقعاً وجود دارد. نیاز در کشور؟ آیا این تناژ کاغذ تحریر داریم؟
ابوالفضل روغنی گلپایگانی، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان کاغذ و مقوا در این باره به تسنیم می گوید: کارشناسان معتقدند این میزان واردات بیش از نیازی است که در داخل کشور داریم. زمینه کاغذ پشتیبانی غیر کارشناسی است، ارز ارزان داریم. در اختیار واردکنندگان قرار دادیم که کاغذ بیاورند، به جای کاغذ تحریر لمینت، کاغذ ساندویچ و ریپک وارد می شد و در جاهای دیگر استفاده می شد.
نکته جالب توجه اینجاست که ورود 276 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر به کشور و مازاد بر نیاز در حالی رخ داد که از نیمه دوم امسال بسیاری از واردکنندگان از عدم تخصیص ارز برای واردات کاغذ گلایه داشتند. به عبارت دیگر، اگر تخصیص ارز با سرعت بیشتر و بدون محدودیت بود، طبیعتا واردات کاغذ به کشور بیشتر می شد.
بابک عابدین، رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ در این زمینه معتقد است: واردات در حوزه کاغذ نباید محدود شود زیرا ممکن است آسیب هایی به اکوسیستم طبیعی کشور و بخش اقتصاد وارد شود که گرانتر از واردات کاغذ است. ممکن است برای از بین بردن آثار زیانبار تولید کاغذ در کشور هزینه های زیادی صرف کنیم که ارزش تامین آن از خارج را ندارد، بنابراین این گزینه باید همیشه روی میز باشد و بتوانیم بخشی از نیازهای خود را پاسخ دهیم. به این ترتیب
روغنی گلپایگانی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان کاغذ و مقوا در این خصوص می گوید: من با واردات کاغذ تحریر برای تنظیم بازار موافقم، اما حتی تولیدکنندگان کاغذ نیز به آن اعتقاد دارند. نیاز واقعی به کاغذ تحریر بدون تأثیر رانت و فشار باشد. سیاسی تعیین شود.
امروز در کشور در شرایطی قرار داریم که تولید داخلی کاغذ با وجود موانع و مشکلات پیش روی این صنعت از حمایت های دولتی بهره مند شده است و در ابتدای راه خودکفایی در این زمینه هستیم، راهی که باید به دور از هیاهو و بر اساس استانداردها و نظرات باشد. باید کارشناسی پیگیری شود تا بعد از مدتی بدون حمایت دولت ادامه پیدا کند، در این بین باید برای تامین نیاز کشور کاغذ وارد کنیم، اما این واردات نباید زیاده روی شود، شاید اگر مسئولان و مراجع ذیربط برآورد کنند. نیاز واقعی کشور به کاغذ چاپ و تحریر و تصمیم گیری در مورد واردات بر اساس آن نیاز است تا کمتر شاهد خروج سرمایه ارزی و واردات بی رویه کاغذ باشیم.
این در حالی است که طبق آمار در سال 1402 بالغ بر 293 میلیون دلار خمیر کاغذ به کشور وارد شده است، خمیری که در تولید کاغذ تحریر حرف اول را می زند اما تولیدکنندگان با کمبود ارز دولتی مواجه هستند. برای واردات این ماده اولیه مهم در صنعت تولید کاغذ. به این ترتیب بد نیست در نظر بگیریم که اگر بخشی از ارز اختصاص یافته به واردات کاغذ (محصول نهایی) به واردات ماده اولیه تولید یعنی خمیر کاغذ هدایت می شد; هم مدیریت واردات و هم حمایت منطقی از تولید انجام شد که می تواند تداوم حرکت چرخ تولید صنعت کاغذ در کشورمان را تضمین کند.
گفتگو در مورد این post