در این بند سقف 500 میلیارد تومان است معافیت مالیاتی شرکت های بورسی و صندوق های سرمایه گذاری در نظر گرفته می شود. یعنی شرکت های بورسی که 10 درصد معافیت مالیاتی داشتند و 22.5 درصد مالیات عملکرد پرداخت می کردند اکنون با سنگ بزرگی به نام سقف معافیت مالیاتی روبرو هستند.
مثلاً شرکتی با سود 100 هزار میلیارد تومانی 2.5 میلیارد سپر مالیاتی داشت، حالا فقط می تواند از 500 میلیارد تومان معافیت مالیاتی از حضور در بورس بهره مند شود! این در حالی است که وزیر اقتصاد گفته بود مالیات تولید کاهش بی سابقه ای داشته است!
اکنون کانون موسسات سرمایه گذاری به نمایندگی از 600 موسسه مالی طی نامه ای سرگشاده خطاب به رئیس شورای اسلامی خواستار تغییر در این بند قانونی بودجه شده است.
در این نامه آمده است؛
بر اساس ابلاغیه قسمت اول قانون بودجه سال 1403 بند ش تبصره 6 ماده واحده این قانون مجموع معافیت ها، نرخ صفر مالیاتی، کاهش نرخ مالیات و سایر مشوق های مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی از مجموع درآمد حاصل از عملکرد سال 1403 کلیه مودیان به استثنای معافیت های با مهلت معین و موارد مندرج در ماده (139) قانون مالیات های مستقیم و قانون جهش تولید دانش بنیان برای اشخاص حقوقی تا پنج هزار میلیارد ریال (5.000.000.000) و اشخاص حقیقی تا پانصد میلیارد ریال (500.000.000.000) قابل اجرا می باشد.
در خصوص اجرای این ماده با توجه به اینکه در قسمت دوم بودجه هنوز فرصت جبران آن وجود دارد، نکات زیر متذکر می شود:
صندوق های سرمایه گذاری موضوع بند (ه) ماده (1) قانون توسعه ابزارها و موسسات مالی جدید از سال 1386 فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز کرده اند.
این وجوه به عنوان مهم ترین ابزار سرمایه گذاری غیرمستقیم طی سالیان متمادی مورد استقبال شدید سرمایه گذاران قرار گرفته است (در حال حاضر میلیون ها نفر صاحب واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ها هستند) و علاوه بر آن منجر به حرفه ای شدن و کارایی بازار سرمایه و اثرات آن شده است. از تصمیمات احساسی سرمایه در بازار را به شدت کاهش داده اند. همچنین با توجه به عملکرد قابل قبول این ابزار طی سال های گذشته، ارزش دارایی صندوق های مذکور در ابتدای سال 1403 به 9.170 هزار میلیارد ریال (معادل 11 درصد نقدینگی کشور) رسیده است.
در حال حاضر بیش از 40 درصد اوراق با درآمد ثابت منتشر شده توسط دولت (تامین مالی دولت در سال 1402 توسط صندوق ها حدود 313 هزار میلیارد تومان بوده است) و بیش از 80 درصد اوراق با درآمد ثابت بلندمدت منتشر شده توسط بخش خصوصی می گوید توسط صندوق های سرمایه گذاری خریداری شده است که نشان دهنده نقش مهم و تاثیرگذار این صندوق ها در تامین مالی اقتصاد کشور است.
همچنین با توجه به تصریح تبصره 1 ماده 143 قانون مالیات های مستقیم که به موجب ماده 7 قانون توسعه ابزارها و مؤسسات مالی جدید به منظور تسهیل در اجرای قانون مالیات های مستقیم به قانون مالیات های مستقیم الحاق شده است. سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی؛
«کلیه درآمدهای صندوق های سرمایه گذاری در چارچوب این قانون و کلیه درآمدهای حاصل از سرمایه گذاری در اوراق بهادار موضوع بند (24) ماده (1) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1383 و درآمدهای حاصل از واگذاری. این اوراق یا درآمدهای ناشی از انتشار و ابطال آنها از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1397/02/03 معاف بوده و بابت نقل و انتقال و صدور و ابطال آنها مالیاتی مطالبه نخواهد شد. اوراق بهادار فوق
با توجه به توضیحات فوق، به اطلاع جناب عالی می رساند، چنانچه بر اساس بند ش تبصره 6 قانون بودجه سال 1403 کل کشور، تصمیم به اخذ مالیات از صندوق های سرمایه گذاری شود، موجب ظهور خواهد شد. از میان بسیاری از مسائل و مشکلات، برخی از مهمترین این مشکلات عبارتند از:
1. صندوق های سرمایه گذاری که بر اساس قانون توسعه ابزارها و موسسات مالی تشکیل شده است، در عمل منابع مالی خرد اشخاص حقیقی و حقوقی را جمع آوری و در قالب خرید سهام و شرکتی به شرکت های بزرگ کشور تزریق می کنند. اوراق قرضه و همچنین تامین مالی دولت در قالب خرید اوراق قرضه. خزانه اسلامی دارند. بدیهی است با اجرای بند فوق، با توجه به کاهش کارایی این صندوق ها، جذابیت سرمایه گذاری در این صندوق ها از بین رفته و منابع خرد اشخاص حقیقی و حقوقی از این صندوق ها خارج می شود. و ساختار مالی دولت و بخش خصوصی عملا از بین خواهد رفت.
2. افرادی که بخشی از وجوه مازاد خود را به این صورت در قالب خرید واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای سهامی خاص و با درآمد ثابت سرمایهگذاری میکردند، با اجرای این مصوبه و کاهش کارایی این صندوقها، وجوه خود را برداشت خواهند کرد. از این وجوه به بازارهای جایگزین دیگر مانند ارز می روند و طلا می خرند که می تواند باعث تلاطم در بازار ارز شود و تبعات آن اقتصاد کل کشور را تهدید کند.
3. صندوق های سرمایه گذاری وجوه جمع آوری شده از صاحبان واحد خود را به سرمایه گذاری در انواع اوراق بهادار از جمله سهام پذیرفته شده در بازار سرمایه، سهام حق تقدم و اوراق با درآمد ثابت اختصاص می دهند. با توجه به اینکه درآمد صندوق های سرمایه گذاری از محل سود شرکت های ناشر سهام پذیرفته شده در بازار سرمایه حاصل می شود و این شرکت ها با توجه به فعالیت خود مالیات یکباره پرداخت کرده و سود را پس از کسر مالیات تقسیم کرده اند، در صورت بند فوق الذکر. لازم الاجرا می شود، علاوه بر این که بر خلاف نص صریح ماده 143 قانون مالیات های مستقیم به صاحبان واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ها مالیات مضاعف تعلق گرفته است.
4. با توجه به محدودیت معافیت مالیاتی بند فوق به سقف معینی، صندوقهای سرمایهگذاری و شرکتهایی که اعتماد افراد بیشتری را به خود جلب کرده و داراییهای بیشتری را جذب کردهاند، ملزم به پرداخت مالیات میشوند، در حالی که صندوقهای کوچکتر و شرکتهایی که جذب کمتری دارند. دارایی ها معاف هستند آنها خواهند بود. با توجه به میلیونها نفر ذینفع نهایی در صندوقها و شرکتها، مطالبه مالیات از اشخاص حقوقی بر اساس اندازه آنها و نه بر اساس منفعت هر سرمایهگذار، خلاف عدالت مالیاتی است و نکته قابل توجه این است که یک سرمایهگذار در دو صندوق سرمایهگذاری کرده است. در غیر این صورت، او با دو رویه مالیاتی متفاوت روبرو خواهد شد که منجر به سردرگمی و نگرانی و برداشت سرمایه خواهد شد.
5. بر اساس ماده (143) قانون مالیات های مستقیم، حدود ده تا بیست درصد مالیات شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه با تایید سازمان بخشوده می شود که یکی از مهم ترین دلایل تمایل شرکت ها می باشد. ورود بنگاه های اقتصادی به بازار سرمایه به عنوان نماد شفافیت اقتصادی ورود شرکت ها به بورس مستلزم رعایت شفافیت در ارائه اطلاعات مالی شرکت ها است.
همچنین تبعیت مالیاتی پس از ورود شرکت ها به بازار سرمایه به میزان قابل توجهی افزایش می یابد و فعالیت های منجر به شکاف مالیاتی مانند داشتن دو دفتر یا راه های دیگر به شدت کاهش می یابد.
اجرای این بند به معنای از بین بردن این جذابیت برای بنگاه های اقتصادی است که در نتیجه به دلیل شفافیت بنگاه های اقتصادی، ظرفیت افزایش چشمگیر درآمدهای مالیاتی دولت از بین می رود و در نتیجه بند فوق الذکر که مصوب شد افزایش یابد. درآمدهای مالیاتی دولت در عمل منجر به از دست رفتن ظرفیت درآمدهای مالیاتی دولت می شود.
لذا به منظور رفع ابهامات و مشکلات مذکور و استفاده از ظرفیت های بالقوه بازار سرمایه و با توجه به اینکه قسمت دوم بودجه صرفاً شامل جداول ردیف 110100 پس از عبارت «با توجه به معافیت 5 درصد مالیات تولید» عبارت «و به استثنای مؤدیان مشمول مقررات 143 و 143 مکرر و 145 قانون مالیات های مستقیم» از جمله بند ش تبصره 6 اضافه شود.
گفتگو در مورد این post