در 100 سال گذشته هیچ دوره ای مشابه دوره اخیر وجود نداشته است. زیرا مدت دوره های تورم همیشه سه سال بوده است. اما همانطور که اشاره کردم امسال وارد ششمین سال تورم بالا شدیم. این شرایط را بسیار سخت کرده است. چون هم با موضوع تورم بالا دست و پنجه نرم می کنیم و هم با دوره های طولانی تورم.
اتاق ایران در گزارشی نوشت: رهبری بر اساس این اوصاف سال 1402 را سال مهار تورم و رونق تولید نامیدند. این نشان می دهد که موضوع تورم چقدر مهم است. بر این اساس دولت دیپلماسی سیاسی و اقتصادی فعالتر را در دستور کار خود قرار داد. دبیر فعلی شورای عالی امنیت ملی به سراغ سیاست تنش زدایی با عربستان رفت. و توانست تا حدودی تنش ها را کاهش دهد. مرحله بعدی مربوط به قراردادهای بین المللی مانند عضویت در بریکس و نهایی شدن پیوستن به معاهده شانگهای بود. همچنین دولت تلاش کرد تا ارزهای ایران را در کره جنوبی و عراق آزاد کند. دولت برای رسیدن به توافق تلاش کرد، اما شرایط برای حل و فصل توافق برای دو طرف مناسب نبود. از این رو اگرچه نتیجه موفقیت آمیز نبود اما این پیام به جامعه ارسال شد که دولت در تلاش است. مصالحه و سیاست های تنش زدایی را در دستور کار خود قرار داد.
افزایش قیمت انرژی
در کنار این، با جنگ اوکراین و روسیه و افزایش قیمت انرژی، آمریکا تلاش کرد. از شدت تحریم های ایران کاسته شد و صادرات نفت ما به یک و نیم بشکه در روز رسید. که بالاترین میزان صادرات در 6 سال اخیر بوده و به نوعی رکوردشکنی بوده است.
همچنین بانک مرکزی راهبرد مهار رشد نقدینگی را با انضباط شبکه بانکی آغاز کرد. و فشار زیادی بر بانک های پرریسک و ناسالم وارد کند. این عوامل دست به دست هم دادند تا رشد نقدینگی را از حدود 38 درصد در ابتدای سال به 25 درصد کاهش دهند. تورم نقطه ای نیز در بهمن ماه از حدود 50 درصد به 36 درصد رسیده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران و بانک مرکزی برآورد من این است. که سال 1402 را با تورم حدود 42 درصد به پایان خواهیم رساند.
مسیر نزولی تورم در سال 1403 معکوس خواهد شد
با این حال، اتفاقاتی در حال رخ دادن است که این بازی را برای 1403 مختل می کند. اولاً، امسال ما انتخابات آمریکا را خواهیم داشت که در آن نامزدی ترامپ توسط جمهوری خواهان تعیین شده است.
ترامپ در سخنرانی اخیر خود از رویکرد بایدن در قبال ایران انتقاد کرد و گفت که اگر رئیس جمهور شود، کمپین فشار بزرگی را علیه ایران آغاز خواهد کرد. از سوی دیگر اتفاقات دیگری در داخل ایران در حال رخ دادن است، از جمله سیاست های تنش زایی که در مجلس آغاز شده و نشانه های هشدار دهنده ای به جامعه می دهد.
در عین حال برخلاف 6 سال گذشته که تلاش بر تراز تجاری بود، در سال 1402 کسری تراز تجاری غیرنفتی ما به بیش از 15 میلیارد دلار رسید. علاوه بر این، در سال های اخیر کسری حساب سرمایه به طور پیوسته در حال افزایش بوده و اکنون به نزدیک به 15 میلیارد دلار رسیده است.
این دو کسری حدود 30 میلیارد دلار خواهد بود که اگرچه به لطف درآمد نفتی مدیریت می شود اما در صورت تشدید تحریم های نفتی در سال 1403 امکان پذیر نخواهد بود.
موتور انتظارات تورمی را روشن کرد
بر این اساس تحولات داخل و خارج کشور دوباره موتور انتظارات تورمی را روشن کرد. نرخ دلار که در 6 ماه گذشته در بازار آزاد حدود 50 هزار تومان در نوسان بود، در اسفند 1402 به 60 هزار تومان رسید و ارزش پول ملی 20 درصد کاهش یافت که تبعات تورمی آن در ماه های آینده نمایان می شود. .
طبق برآورد من هر 10 درصد افزایش قیمت دلار حدود 4 درصد به تورم سه ماه بعد اضافه می کند. بنابراین در صورت تداوم افزایش 20 درصدی قیمت دلار، پیش بینی می شود در اردیبهشت ماه حدود 8 درصد به تورم نقطه به نقطه 36 درصد در اسفند 1402 اضافه شود.
احتمالاً در سال 1403 التهابات و بلاتکلیفی ها افزایش می یابد و در صورت تشدید تحریم های نفتی، آثار کسری تجارت و حساب سرمایه بیشتر نمایان می شود.
علاوه بر این، عدم تعادل در اقتصاد کلان مانند عدم تعادل صندوق های بازنشستگی، برق، گاز، آب، بنزین و… تشدید شده است. به عنوان مثال ظرفیت تولید بنزین در کشور حدود 100 میلیون لیتر در روز است در حالی که مصرف فعلی به بالای 125 میلیون لیتر در روز رسیده است. تامین این کسری نیاز به واردات دارد که فشار مضاعفی بر منابع ارزی دولت وارد می کند. در سایر بخش ها هم همینطور است.
این اعتراضات پاشنه آشیل حکومت است. بنابراین پیش بینی من این است که سال سختی در زمینه تورم پیش رو خواهیم داشت. احتمالاً مسیر نزولی تورم معکوس شده و رکورد تورم 50 ساله ایران ممکن است شکسته شود. آخرین رکورد تورم ما در سال 1374 با 49.4 درصد اتفاق افتاد. اما به نظر می رسد سال آینده این رکورد شکسته شود. زیرا شواهد امیدوارکننده ای از کنترل تورم در سال آینده وجود ندارد.
منبع: طلا
گفتگو در مورد این post