شاید برای شما سوال شده باشد که راه جذب در قوه قضائیه چیست؟ برای قاضی شدن چه رشته درسی و تحصیلی را در دبیرستان و دانشگاه باید انتخاب نماییم؟ چه مجموعه های علمی و آموزشی میتوانند برای جذب در قوه قضائیه ما را آماده کنند. در ادامه این مطلب به مراحل قاضی شدن و رشته های درسی و علمی مورد نیاز آن و مراکزی که برای قاضی شدن به شما کمک میکنند اشاره می‌کنیم.
قاضی شدن و وکالت یکی از شغل های جالبی است که دانش آموزان و دانشجویان زیادی به علاقه‌مند هستند و دنبال رشته درسی مناسب آن می‌گردند. این دو شغل زمینه زیادی برای درآمد و رفاه در آینده را نیز فراهم می‌کند. با توجه به پیچیدگی های شغلی قضاوت و وکالت، تحصیل و یادگیری آن نیز دارای دشواری هایی می باشد و برای استخدام در این شغل باید مراحل علمی و امتحانی زیادی را پشت سر گذاشت.
قاضی کیست و چه وظایفی دارد؟
قاضی شخصیتی است که ریاست دادگاه را بر عهده گرفته و نسبت به مسئله و اختلاف پیش آمده، حرف و حکم آخر را بیان می‌کند. قاضی ممکن است به حسب شرایط به تنهایی حکم نماید و گاهی ممکن است بر حسب وضعیت های دیگری، به صورت جمعی در هیئت قضات باشد.
قاضی بر اساس قانون و با اجرای عدالت موظف است اختلافات میان افراد حقیقی و حقوقی را بر طرف کرده و بر اساس قوانین موجود، حکمی را صادر کرده دستور به اجرای حکم بدهد.
قضاوت بر اساس قانون موجود در هر کشوری که نام آن قانون اساسی است انجام می‌پذیرد. تفاوتی که در ایران اسلامی وجود دارد این است که قانون اساسی ما بر اساس احکام دین اسلام و منطبق با آن وضع شده است و خلاف شریعت در آن راه ندارد.
راه های جذب به قوه قضائیه و قاضی شدن
برای ورود به عرصه قضاوت و وکالت، لازم است شرایط آن را بر اساس هر کشوری بصورت جداگانه بررسی نماییم. در ایران مسئولیت پذیرش قضات بر عهده قوه قضائیه است که معمولاً از 5 روش اقدام به پذیرش و مصاحبه می‌کند.
1. آزمون ورودی قضات
در این روش از روش های جذب قوه قضائیه با اعلام قبلی، آزمون ورودی را از میان دانشجویان و محصلین رشته های مرتبط با قضاوت برگزار می‌نماید. در این روش افراد ثبت نام کننده با گذراندن دوره های آموزش قضایی و قبولی در آزمون های آن، به استخدام قوه قضائیه در می آیند.
2. بورسیه و تحصیل در دانشکده علوم قضایی
یکی از دانشکده های متعلق به قوه قضائیه « دانشکده‌ی علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری» است. برای ورود به این دانشکده لازم است از طریق شرکت در کنکور سراسری و کسب رتبه لازم اقدام نمایید. درصورتی که بتوانید شرایط جذب به این نهاد را دریافت کنید، از طرف قوه مربوطه بورسیه می‌شوید و به استخدام قوه قضائیه در می‌آیید.
نگفته نماند که پذیرش در دانشکده علوم قضایی نیز مراحل و شرایط خاص خودش را دارد و نیاز است در آزمون های مشخص شده ای شرکت نمایید.
3. تحصیل در حوزه علمیه
تحصیل در حوزه علمیه نیز یکی دیگر از راه های جذب در قوه قضاییه و رسیدن به منصب قضاوت است. قوه قضاییه از میان طلاب و روحانیونی که دارای شرایط قضاوت باشند اقدام به جذب نیرو می‌نماید.
البته ناگفته نماند در برخی مناطق مانند حوزه علمیه اصفهان بخاطر رقابت کمتر، شرایط مناسب تری را برای پذیرش وجود دارد.
4. جذب نخبگان رشته حقوق در دانشگاه های کشور
در این مورد قوه قضائیه با اعلام جذب در دانشگاه های کشور ، افرادی را که مشغول به تحصیل در رشته های فقه و حقوق و سایر رشته های مربوط به وکالت و قضاوت باشند و از نصاب لازم در معدل برخوردار باشند جذب می‌نماید.
این افراد پس از گذراندن مراحل احراز صلاحیت مانند روان شناسی، عقاید و سیاسی میتوانند به استخدام قوه قضائیه و در منصب قضاوت یا وکالت در بیایند. ناگفته نماند که مقاطع کارشناسی و ارشد و دکتری نسبت به هر دانشگاه متفاوت است که در اطلاعیه های قوه قضاییه این مورد به خوبی بیان خواهد شد.
5. جذب با سهمیه ایثارگری
روش دیگری که به تازگی در قوه قضائیه برای جذب قضات و وکلای آینده کشور تعریف شده است، جذب از طریق سهمیه ایثار گری است. در این روش افرادی که دارای سهمیه ایثارگری باشند، میتوانند با گذراندن آزمون های روان شناسی، سیاسی و عقیدتی به جذب قوه قضائیه در بیایند.
بهترین روش جذب در قوه قضائیه
ممکن است تصور نمایید که بهترین روش رسیدن به منصب قضاوت، تحصیل در دانشکده ی علوم قضایی و بورسیه شدن است. اما باید بدانید برخلاف تصور عموم افراد، بهترین راهی که میتواند شما را به بالاترین درجات قضایی کشور برساند، تحصیل در حوزه علمیه است؛ زیرا قوانین کشور ما بر اساس احکام شریعت و منطبق با فقه اسلامی پایه ریزی شده است. از آنجایی که علم فقه و حقوق بصورت کاملاً تخصصی و عمیق در حوزه های علمیه تدریس می‌شود، بنابراین اگر نگاه شما به این رشته به مناصب بالا است، این راه بهترین روش است.
حوزه های علمیه معمولاً از بهار هر سال ثبت نام خود را شروع میکنند. بعنوان مثال ثبت نام حوزه علمیه اصفهان در ابتدای اردیبهشت شروع شده و معمولاً تا اواخر مرداد ادامه میابد.
مهمترین شاخصه تحصیل در حوزه علمیه، کسب علوم دینی و تخصص یافتن در زمینه های مختلف مربوط به دین است. علوم اسلامی شاخه های متفاوت و زیادی دارد که جای خود بصورت واضح تر و مفصل به آن خواهیم پرداخت. اما به طور اجمالی باید به علومی مانند فلسفه و کلام، علوم حدیث، قرآن و تفسیر، فقه و اصول، رجال و … اشاره کرد که هریک از این شاخه ها، دارای زیر شاخه های دیگر هستند که نیاز به تحصیل و تلاش فراوان دارند.
قضاوت در چه نهاد هایی میتواند فرصت شغلی ایجاد کند؟
تمام نهاد هایی که به گونه ای با حکم و اجرای احکام مرتبط باشند از افراد واجد شرایط در رشته قضاوت استفاده میکنند.
دادگاه و دادسرا در دادگستری
بزرگترین نهاد هایی که نیازمند به قضات خبره هستند، دادگاه ها و دادسرا ها میباشند. معمولاً داوطلبان قضاوت پس از طی تمام مراحل و قبولی و استخدام رسمی، مدتی را در دادسرا ها میگذرانند و ابلاغ های قضایی را بصورت آزمایشی بررسی و رفع و رجوع میکنند. دادسرا ها مراکزی اند که کار تحقیق و تفحص های قضایی بر عهده آن است و پس از آن پروده به دادگاه برای صدور رای نهایی ارجاع می‌شود.
بخش های نظامی کشور
سازمان قضایی نیرو های مسلح
سازمان قضایی نیرو های مسلح بخش دیگری از قوه قضاییه است که برای رسیدگی به جرایم مربوط به نظامیان ایجاد شده است. این سازمان همانند دادگستری شامل دادسرا و دادگاه است که مسائل قضایی مرتبط با وظایف انتظامی و نظامی به آنها ارجاع می‌شود.
تحصیل در چه رشته هایی مجوز ورود به آزمون قضاوت است؟
اکثر افرادی که به استخدام قوه قضائیه در می آیند، کسانی هستند که با آزمون وارد آن شده اند. اما باید بدانید که هر رشته ای نمیتواند وارد آزمون قضاوت شود. بلکه تنها برخی رشته ها مجوز شرکت در آزمون را پیدا میکنند:
✅ رشته حقوق
✅ فقه و حقوق
✅ سطح 2 عمومی حوزه علمیه
✅ الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
✅ معارف اسلامی و ارشاد با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
البته این رشته ها در اینکه مدرک کارشناسی یا ارشد باشند متفاوت هستند. پس از ارائه مدرک مورد نیاز لازم است مدت زمانی را در کلاس های آموزشی شرکت کنید که مدت زمان این دوره برای کسانی که در حوزه های علمیه تحصیل کرده باشند کوتاه تر است.
پس از آن در آزمون نهایی شرکت کرده و درصورت قبولی در آزمون نهایی، به داوطلب اعلام میگردد.
البته این آخر ماجرا نیست و از آنجایی که شغل قضاوت یک منصب حساس و بسیار پر اهمیت می‌باشد، لازم است داوطلب مدتی را در دادسرا ها مشغول به کار شود و بصورت آزمایشی توانایی های خود را بسنجد. پس از آن مجدداً در آزمون اختبار شرکت کرده و نهایتاً وارد دادگاه ها می‌گردند.
همانطور که افراد در مراکز نظامی دارای رتبه و درجه بندی هستند، در نظام قضایی نیز قضات دارای پایه های مختلفی هستند که با توجه به فعالیت و شرایط هر قاضی، رتبه او ارتقا میابد.
گفتگو در مورد این post