آزمایشگاه های میکروبیولوژی مانند آزمایشگاه های شیمی از جمله آزمایشگاه هایی هستند که در صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، کشاورزی، داروسازی و … کاربرد دارند. علاوه بر این برای شناسایی بیماری ها، میکروارگانیسم ها و عوامل خطرساز، حتما باید نمونه ها در آزمایشگاه میکروبی مورد آزمون قرار گیرد. تجهیزات و دستگاه ها هستند که در آزمایشگاه میکروبی کمک می کنند که کاربران بتوانند تنایج دقیق درستی را استخراج کنند. آزمایشگاه های میکروبیولوژی مدرن امروز نیازمند تجهیزاتی هستند که هر دو پارامتر دقت و کارایی بالا را برای کاربران دستگاه ها تضمین کنند. برخی از مهمترین تجهیزات مورد استفاده که همه آزمایشگاه های میکروبیولوژی حتما به آن ها نیاز دارند را در این مقاله بررسی می کنیم.
بهبود دقت در نتایج آزمایش ها با دستگاه های مدرن
در صورتی که
- در آزمایشگاه از دستگاه های به روز و مدرن استفاده شود
- ضمن استفاده، پرتکل های کالیبراسیون و بازرسی های دوره ای به موقع اجرا شوند
- کاربران آزمایشگاه تسلط کامل به نحوه استفاده از دستگاه داشته باشند و نسبت به رفع عیب آن آگاه باشند
معمولا نتایج به دست آمده از آزمایش ها دقیق هستند و تکرار پذیری دارند.
از آنجایی که بسیاری از خطاهایی که در نتایج آزمایش ها دیده ممکن است وجود داشته باشند، فقط مربوط به دستگاه و عملکرد نامناسب آن است، می توان باجایگزین کردن این دستگاه ها، ارورهای دستگاهی را بهبود داد. علاوه بر این از صرف هزینه های اضافه بابت تعمیر دستگاه جلوگیری می شود.
نگاهی به تجهیزات ضروری در آزمایشگاه های میکروبیولوژی
به جرات می توان گفت همه آزمایشگاه های میکروبیولوژی چه در صنایع مختلف و چه در مراکز آموزشی و پژوهشی مثل دانشگاه ها و پژوهشکده ها، حداقل به تجهیزات زیر نیاز دارند تا بتوان در آزمایشگاه، آزمایش های میکروبی و زیستی را انجام داد. این لیست با استناد به گایدلاین های سایت سازمان بهداشت جهانی (WHO) تهیه شده است.
- هود لامینار: برای جلوگیری از آلودگی نمونه‌ها و محافظت از کاربر در برابر میکروارگانیسم‌های بیماری زا، ضروری است.
- انکوباتور: این دستگاه برای نگهداری نمونه ها در دما و شرایط محیطی کنترل‌شده طراحی شده و نقش مهمی در آزمایش های کشت میکروبی ایفا می‌کند.
- اتوکلاو: استریل کردن و میکروب زدایی از ابزار، محیط های کشت و … کاربرد اصلی اتوکلاو است.
- بن ماری سرولوژی: این دستگاه به عنوان حمام آب گرم آزمایشگاهی نیز شناخته می شود که در عین ساده بودن کاربردهای بسیار مهمی دارد که در ادامه جزیی تر به آن می پردازیم.
- میکروسکوپ: برای مشاهده و شناسایی میکروارگانیسم ها از آن استفاده می شود.
- شیکر ارلن بالن: به هم خوردن و یکنواخت شدن محیط های کشت با مواد مغذی ضروری بسیار مهم است که با کمک این دستگاه اتفاق می افتد.
- pH متر: تنظیم pH در محیط های کشت بسیار مهم است. این مقدار، پارامتر مهمی در شرایط محیطی رشد میکروارگانیسم است.
- اسپکتروفتومتر: برای بررسی خواص شیمیایی نمونه ها به صورت کمی و کیفی می توان از این دستگاه استفاده کرد.
این موارد حداقل تجهیزاتی هستند که باید در همه آزمایشگاه های میکروبیولوژی برای کشت و بررسی میکروارگانیسم ها، وجود داشته باشند. قطعا برای انجام آزمایش های پیچیده تر، دستگاه های بیشتری نیز مورد نیاز است.
نقش مهم بن ماری سرولوژی در آزمایشگاه های میکروبی
یک دستگاه بسیار مهم و پرکاربرد در آزمایشگاه های میکروبیولوژی، بن ماری سرولوژی است. در واقع بن ماری سرولوژی همان حمام آب گرم آزمایشگاهی است که برای این که نمونه ها تحت تاثیر حرارت غیر مستقیم حداکثر تا 100 درجه سانتی گراد، قرار گیرند، از آن استفاده می شود. این دما در آزمایشگاه های میکروبی برای مراحل آماده سازی، کشت و پرورش تعداد زیادی از میکروارگانیسم ها لازم و ضروری است.
یکی از کاربردهای مهم بن ماری سرولوژی، استفاده از آن برای ذوب کردن محیط های کشت جامد مانند آگار است. همچنین از این وسیله برای گرم کردن محیط کشت مایع و محلول های مورد نیاز در کشت نیز استفاده می شود.
این دستگاه در آزمایشگاه های بیوتکنولوژی (زیست فناوری) کاربرد بسیار مهمی در فرایندهای تخمیر یا تولید محصولات میکروبی مانند آنتی بیوتیک ها و آنزیم ها، دارد. علاوه بر این، در آزمایشگاه های پاتولوژی، برای بررسی بیماری های میکروبی، بنماری سرولوژی برای تنظیم شرایط مناسب برای رشد و مطالعه عوامل بیماری زا، کمک می کند.
ویژگی های یک بنماری سرولوژی مناسب
- دقت دمایی: توانایی حفظ دما در یک محدوده مشخص و کمترین تغییرات. این موضوع برای کشت های میکروبی، رشد و زنده ماندن آن ها حیاتی است.
- ظرفیت دستگاه: حجم آبی که در حمام می توان ریخت، ظرفیت آن گفته می شود. قبل از خرید باید بدانید چه حجمی از دستگاه برای شما کافی است.
- مواد اولیه برای ساخت دستگاه: از آن جایی که بنماری سرولوژی دستگاه الکترونیکی است که مسقیما به آب برخورد دارد، بدنه آن باید کاملا ضد خوردگی باشد.
- سیستم های کنترل هوشمند: سیستم های خاموشی خودکار برای زمانی که دمای آب از حدی بالاتر یا پایین تر برود بسیار مهم است.
آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی بدون تجهیزات مناسب نمی‌توانند عملکرد بهینه‌ای داشته باشند. انتخاب درست و نگهداری مناسب از تجهیزات، کلید دستیابی به نتایج دقیق و قابل‌اعتماد است. با سرمایه‌گذاری در تجهیزات باکیفیت و رعایت نکات نگهداری، می‌توان از عملکرد پایدار و طولانی مدت آن ها اطمینان حاصل کرد. دستگاه های آزمایشگاهی اغلب بسیار گرانقیمت هستند. دستگاه های مورد نیاز خود را تنها از شرکت های معتبر تجهیزات آزمایشگاهی همراه با گارانتی معتبر تهیه کنید.
گفتگو در مورد این post