اختلالات اشتها گروهی از بیماری های روانی هستند که افراد را در هر سن و جنسیتی تحت تاثیر قرار می دهند. بیماران مبتلا به این نوع اختلال از رفتارهای غذایی نامنظم به عنوان راهی برای کنار آمدن با موقعیت های دشوار یا احساسات خود استفاده می کنند. این رفتار می تواند شامل محدود کردن مقدار غذای خورده شده یا مصرف مقدار زیادی غذا به طور همزمان باشد.
نکته مهمی که باید در مورد اختلالات اشتها بدانید این است که در چنین اختلالی، همه چیز به غذا خوردن نیست. بلکه آنچه بیشتر بر بیمار تأثیر می گذارد، احساسات و کنترل اوست. اگر می خواهید علل و عوارض اختلال اشتها یا اختلال خوردن و بهترین راه حل ها برای رفع مشکلات ناشی از آن را بدانید، این مقاله می تواند به شما کمک کند.
علل از دست دادن اشتها
از دست دادن اشتها زمانی است که احساس گرسنگی نمی کنید یا نمی خواهید غذا بخورید. این عارضه به سه روش مختلف در بیماران دیده می شود:
- داشتن احساس سیری مداوم
- بیزاری از غذا یا لذت نبردن از طعم، بو یا دیدن غذا
- بی میلی به غذا خوردن با دیگران
این وضعیت می تواند به طور ناگهانی یا تدریجی در طی یک دوره زمانی رخ دهد. در هر صورت اگر بیش از یک هفته طول بکشد نیاز به پیگیری پزشکی دارد. توجه داشته باشید که از دست دادن اشتها با یک اختلال خوردن به نام بی اشتهایی عصبی متفاوت است. در بی اشتهایی عصبی، فرد با وجود گرسنگی، مصرف غذا را محدود می کند. اما در صورت بی اشتهایی، انگیزه و میل به خوردن غذا مشاهده نمی شود. پزشکان دلایل متعددی را برای کاهش اشتها شناسایی کرده اند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تغییرات فیزیکی در بدن مانند درد، آسیب، از دست دادن چشایی یا بویایی، بهبودی پس از جراحی و کم آبی بدن.
- تغییرات عاطفی در سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی، ترس، شوک و غیره.
- ابتلا به بیماری هایی مانند سرماخوردگی، مسمومیت غذایی، دیابت، سرطان، زوال عقل یا کم کاری تیروئید
- عوارض جانبی یک دارو از جمله آنتی بیوتیک ها، داروهای شیمی درمانی، فلوکستین، آمفتامین ها و غیره.
انواع اختلالات اشتها
شایع ترین اختلالات اشتها عبارتند از:
بی اشتهایی عصبی
بی اشتهایی عصبی یکی از جدی ترین اختلالات روانی است و بالاترین میزان مرگ و میر را در بین مبتلایان پس از مصرف مواد مخدر دارد. این بیماران اغلب با ترس شدید از اضافه وزن مواجه می شوند و این باعث کاهش شدید کالری مصرفی، ورزش زیاد و … می شود که برخی از این بیماران به صورت دوره ای پرخوری می کنند و سپس با استفراغ یا مصرف ملین ها سعی در کاهش اثر غذا در بدن دارند.
پرخوری عصبی
بولیمیا به معنای خوردن مقدار زیادی غذا در مدت زمان کوتاه است و با احساس از دست دادن کنترل بر نوع و مقدار غذا همراه است. این نوع پرخوری معمولا مخفیانه بوده و باعث شرمندگی و خجالت بیمار می شود. پرخوری عصبی معمولاً دورهای است و فرد سعی میکند مصرف بیش از حد غذا را با برخی رفتارهای افراطی جبران کند. این بیماران بیش از حد درگیر افکار مربوط به غذا، وزن و شکل بدن خود هستند که به شدت بر احساسات آنها در مورد خودشان تأثیر می گذارد.
اختلال پرخوری
این اختلال از بسیاری جهات شبیه پرخوری عصبی است. با این تفاوت که این بیماران پس از خوردن بیش از حد از رفتارهای جبرانی برای کاهش اثر غذا استفاده نمی کنند. این یک رفتار اضطراب آور است که می تواند منجر به بیماری هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، چاقی و بیماری های قلبی عروقی شود.
اجتناب از اختلالات غذایی محدود کننده
گفته می شود که این اختلال اشتها که اخیراً توسط پزشکان تعریف شده است، وضعیتی است که در آن بیمار به نیازهای تغذیه ای خود به خوبی پاسخ نمی دهد و به دلایل مختلف از یک یا چند ماده غذایی اجتناب می کند. برخی از این دلایل عبارتند از عدم علاقه به خوردن غذا، ترس از خفگی، حالت تهوع یا واکنش آلرژیک، اجتناب از غذا به دلیل بافت یا بوی آن و غیره.
بی اشتهایی عصبی آتیپیک
این نوع بی اشتهایی شامل افرادی می شود که قبلاً وزن زیادی از دست داده اند، اما هنوز از نظر شاخص توده بدنی کم وزن محسوب نمی شوند. رفتارها و دغدغه های این گروه از نظر ترس از چاق شدن مشابه افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی است. از آنجایی که این افراد اغلب با رفتارهای افراطی سعی در کاهش وزن دارند، معمولا با مشکلات پزشکی مانند ضعف و بی حالی، کمبود مواد معدنی و … مواجه می شوند.
عوارض اختلالات اشتها
اختلال اشتها می تواند تأثیر منفی بر سلامت بدن، ذهن و توانایی انجام عملکردهای مختلف بدن داشته باشد. بیشتر این اختلالات شامل تمرکز بیش از حد بر وزن، شکل بدن و غذا است و منجر به رفتارهای خطرناک غذایی می شود. این رفتارها به طور قابل توجهی بر توانایی بدن در دریافت مواد مغذی مورد نیاز خود تأثیر می گذارد و می تواند به قلب، دستگاه گوارش، استخوان ها، دندان ها و غیره آسیب جدی وارد کند.
همانطور که کاهش اشتها می تواند جذب مواد معدنی و ویتامین ها و عملکردهای حیاتی بدن را مختل کند، افزایش بیش از حد آن نیز با وارد کردن مقدار زیادی کالری به بدن، فرد را در معرض چاقی، دیابت و مشکلات قلبی قرار می دهد. اگر این اختلالات اشتها در دوران کودکی و نوجوانی رخ دهد، کودکان ممکن است با مشکلاتی مانند کمبود وزن یا افزایش شدید وزن، اختلالات رشد و … مواجه شوند.
شناسایی و درمان اختلالات اشتها
اختلالات اشتها بر اساس علائم و عادات فرد تشخیص داده می شود. در صورتی که پزشک به وجود این اختلال مشکوک شود، از طریق معاینه فیزیکی، ارزیابی روانشناختی و سایر آزمایشات، تشخیص دقیق بیماری را می دهد. پس از تشخیص این اختلال در فرد، نوبت به اقدامات درمانی از طریق روش های زیر می رسد:
رژیم غذایی سالم
مهم نیست که به دلیل اختلال اشتها وزن کم کرده یا اضافه کرده اید. متخصص تغذیه می تواند با ارائه برنامه غذایی برای افزایش یا کاهش وزن به شما در روند درمان کمک کند و از عوارض این اختلال جلوگیری کند. کمک گرفتن از متخصص تغذیه به صورت آنلاین می تواند راه حل خوبی برای درمان این مشکلات باشد.
مشاوره آنلاین با پزشک متخصص تغذیه و دریافت برنامه: https://haal.ir/online-medical-advice/nutritionist/
روان درمانی
روان درمانی که شامل درمان شناختی رفتاری و درمان خانواده محور است، یکی از مهم ترین بخش های رفع اختلالات اشتها است. در این روش با کمک روانشناس علل این اختلال شناسایی شده و اقدامات درمانی برای رفع آن انجام می شود.
دارودرمانی
گاهی روانپزشکان برای کنترل پرخوری یا کاهش افکار مرتبط با افزایش یا کاهش اشتها، دارو تجویز می کنند. داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب می توانند به درمان اختلالات خوردن کمک کنند. اگر به دنبال بهترین روانشناس و روانپزشک برای درمان اختلالات اشتها هستید می توانید به سایت haal.ir مراجعه کنید.
بستری شدن در بیمارستان
مشکلات جدی سلامتی، از جمله سوء تغذیه شدید، ممکن است پزشکان را وادار کند که دستور بستری شدن در بیمارستان را بدهند. برخی از کلینیک ها نیز در درمان افراد مبتلا به اختلالات اشتها تخصص دارند و با ارائه راهکارهای درمانی و برنامه غذایی به این بیماران کمک می کنند.
بیشتر بخوانید: مجله تناسب اندام
گفتگو در مورد این post