چیزی را گزارش کنید اخبار بورساحتمالا در سال های اخیر بارها درباره غارت اموال توسط برخی بانک ها و موسسات خوانده اید و شنیده اید؟ میزان فساد و تخلفات علیه برخی بانک ها در کشور به حدی افزایش یافته است که کمتر کارشناسانی هستند که نسبت به نقش بانک ها در شرایط شرم آور اقتصادی کنونی هشداری نداده باشند.
اکنون دیدن نشانه های آشکار زیان های مافیای بانکی در کشور بر کمتر کسی پوشیده است. از رهبر معظم انقلاب گرفته تا رئیس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد، کارشناسان اقتصادی و حتی دستفروشان به آمار بالای تخلفات و فساد در نظام بانکی کشور واقف هستند و نظرات کارشناسی خود را در این زمینه بیان می کنند.
بعید است که کسی در این کشور در مورد سطوح بالای تبعیض، شرکت گرایی، فراز و نشیب های سیاسی، رباخواری و انواع تخلفات بانکی مرتبط و غیرمرتبط چیزی نخوانده، ندیده یا نشنیده باشد.
اما واقعاً مافیایی که در نظام بانکی کشور شکل گرفته چقدر قدرتمند است که نه گوش به تذکرات مقام معظم رهبری دارد و نه به سخنان مراجع تقلید اهمیت می دهد و نه در مقابل قوانین حکومتی (مثل نظام) می ایستد. قوانین رفع موانع تولید و رقابت) و حتی بانک مرکزی را هم به رسمیت نمی شناسند.
اگرچه بسیاری از افراد در سال های اخیر برخی بانک های خصوصی و متخلف را به افراد صاحب نفوذ در دولت یا نهادهای دولتی نسبت می دهند و معتقد بودند که این بانک ها از هر گونه مجازاتی معاف بوده و از مصونیت قضایی برخوردار بوده اند، اما نمونه های زیادی از اظهارنظرها و رفتارها وجود دارد که نشان می دهد بانک‌ها در حال حاضر از هر نهاد یا شخص دیگری در این کشور تأثیرگذارتر و قدرتمندتر هستند.
به عبارت دیگر برخلاف سال‌های گذشته که بسیاری از بانک‌ها و مؤسسات مالی به نام چهره‌های تأثیرگذار دولتی نام‌گذاری می‌شدند، امروز چهره‌های سرشناس دولتی برای داشتن پایگاهی هرچند کوچک در این بانک‌ها می‌جنگند.
انتصاب بستگان و بستگان افراد حلقه حاکم به عنوان مدیران، اعضای هیئت مدیره و مدیران ارشد بانک های کشور احتمالاً چیزی نیست که شما نیازی به شنیدن آن داشته باشید.
- تخلف پرداخت ۴۰۰ میلیون درهم در دوره رستگار توسط نزدیکان حسین فریدون را به خاطر دارید؟
- آیا می دانید مدیرعامل فعلی بانک شهر داماد نابغه اقتصادی کشور دکتر دکتر است. محسن رضایی؟
(هر یک از شرایط آقای احمدی برای خوشبختی یک نفر در جمهوری اسلامی ایران کافی است. حالا فرض کنیم داماد آقای رضایی مغز اقتصادی دولت و برادر- قانون آقای احمدی آقای قالیباف رئیس شورای اسلامی و شما هم شانس برادر داماد آقای رحمانی فضلی را دارید اگر آقای احمدی نباشد. خوشبخت ترین و شایسته ترین مرد ایران بی شک یکی از بی نظیرترین شخصیت های حکومتی به شمار می رود.
- واقعا چه اتفاقی برای آقای انصاری خلیق، بزرگترین بانک ورشکسته کشور می افتد؟
اما ما از کجا به اینجا رسیدیم؟ چه شد و چه کردیم که امروز بانک ها به یکی از معضلات اصلی بحران اقتصادی کشور تبدیل شده اند؟
چگونه بر بانک‌های کشور نظارت داشته‌ایم و چرا شاهد این همه تخلف در این موسسات هستیم؟
چهارشنبه های گرم این هفته و هفته آینده برای بررسی وضعیت نظام بانکی و به طور خاص کشور مورد استفاده قرار می گیرد بانک پاسارگاد به عنوان یکی از مصادیق تاسف بار نظام بانکی کشور، بدون شک بسیاری از موارد مطرح شده در این گزارش می تواند برای سایر بانک های کشور نیز قابل اجرا باشد.
چگونه سیستم بانکی کشور مبتذل شد؟
ما قصد نداریم به تاریخچه نظام بانکی در ایران بپردازیم، اما تاریخچه بخش بانکی کشور را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
۱- دوران قبل از انقلاب:
از آنجایی که ما نیز مانند بسیاری از شما تولد و تبلور علوم مختلف و آغاز دوران درخشان صنایع ایران مانند بانکداری را دوران پس از انقلاب (!) می دانیم، تعداد بالای مردم را در نظر داریم. و بانک های خصوصی در زمان قبل از انقلاب و مدیران و فارغ التحصیلان بین المللی که در این بانک ها کار می کنند.
۲- دوران پس از انقلاب تا اوایل دهه ۸۰:
پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ بسیاری از بانک های خصوصی و دولتی از طریق ادغام با بانک های بزرگتر به بانک های دولتی تبدیل شدند. به عنوان مثال بانک تجارت از ادغام ۱۲ بانک کوچک و بزرگ و بانک ملت از ادغام ۱۰ بانک تشکیل شد.
در مجموع ۳۷ بانک کوچک و بزرگی که قبل از انقلاب فعال بودند به ۶ بانک رفاه، ملی، ملت، سپه، تجارت، صادرات و سه بانک تخصصی کشاورزی، صنعت، معدن و مسکن تبدیل شدند.
۳- دوران پس از دهه ۱۳۸۰: آغاز فساد و ابتذال در نظام بانکی کشور.
به اعتقاد نگارندگان، آغاز انحطاط و فساد نظام بانکی کشور را می توان به سال های پس از سال ۱۳۸۰ جست وجو کرد. با پایان جنگ در اواخر دهه ۱۹۶۰ و توسعه روزافزون اقتصادی در دهه ۱۹۷۰، بسیاری از مردم و نهادهای نزدیک به دولت که تا همین اواخر قدرت را در حضور قوی و رهبری نهادهای نظامی می دیدند، متوجه شدند که شرایط تغییر کرده است و باید از آن استفاده کنند. قدرت آنها در جذب منابع مالی و ساختن امپراتوری های خود.
بسیاری از این دوستان و نهادهای مربوطه آنها متوجه شده بودند که قدرت ساخته شده با پول بسیار قوی تر از قدرتی است که می توان از طریق نیروی نظامی به دست آورد.
در این سال ها تب تأسیس بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری در میان شخصیت های تأثیرگذار آغاز شد. شرایط جامعه تغییر کرده بود و اکنون بسیاری از افراد و مؤسساتی که می خواستند در انقلاب و جنگ مشارکت داشته باشند، حتی در سایه ضعف و کمبود مردان در دستگاه های نظارتی و بانک مرکزی، شروع به تأسیس بانک ها و مؤسسات مالی کردند.
بنیاد شهید بانک دی بنیاد مستضعفین بانک سینا در سال ۱۳۸۸ تأسیس شد، بنیاد مستضعفین بانک سینا در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد، پلیس در سال ۱۳۹۰ بانک قوامین را افشا کرد، بانک پاسارگاد در سال ۱۳۸۳ به عنوان بانک خصوصی وارد عرصه گشایش مشاغل شد(؟!)، ارتش نماند. پشت کاروان و معرفی بانک حکمت به سیستم بانکی کشور در سال ۱۳۸۸، سامان، میزان، حکمت، مهر ایران و… همه از نهادهای مختلف آمده بودند تا از پول مردم بهترین استفاده را بکنند.
حالا هر فردی، هر نظامی و هر مرجع قضایی بانکی برای خود داشت تا سرمایه مردم را به وام های کلان برای خود و عزیزانشان تبدیل کند. با نرخ بهره ماهانه بالاتر، آنها پول بیشتری را از مردم برای بهبود زندگی ساده خود جذب کردند.
پول مردم را خوردند، گرفتند، زمین و ملک و تجارت خریدند؟
بسیاری از این بانک‌های کوچک که در راس آن نهادهای نظامی و افراد صاحب نفوذ قرار داشتند، که قادر به رقابت با بانک‌های قدیمی و بزرگ کشور نبودند، با اقداماتی مانند پرداخت سود بالا به انواع سپرده‌ها، توانستند سهم خود را از پول مردم به دست آورند. حتما داستان سپرده های سوددار از بانک های آینده، موسسه مالی اعتباری سامان، میزان، کاسپین و … را شنیده اید.
الان آقای ابوالفضل میرعلی که دیپلم سختی کار و کشاورزی دارد برای خودش مدل بانکی دارد، نیروی انتظامی، ارتش، بنیاد مستضعفان، بسیج و ….
نگاهی به مقایسه تعداد شعب فعال بانک در ایران و ژاپن بیندازید تا با مزایای بانکداری برای مدیران و موسسات انقلابی بیشتر آشنا شوید:
کشور ژاپن:
جمعیت کشور: ۱۲۵ میلیون نفر
تولید ناخالص ملی (GDP) در سال ۲۰۲۲: ۴.۳۲۳ تریلیون دلار
وضعیت اقتصادی: سومین اقتصاد بزرگ جهان
کل حجم تجارت جهانی ژاپن در سال ۲۰۲۱: ۱.۵۲۹ میلیارد دلار (۷۵۸ میلیارد دلار صادرات و ۷۷۱ میلیارد دلار صادرات)
تعداد کل شعب بانک: ۱۳۶۵۱ شعبه
و اما در مورد ایران:
جمعیت کشور: ۸۸.۵ میلیون نفر
تولید ناخالص ملی (GDP) در سال ۲۰۲۲: ۴۱۳ میلیارد دلار (یک دهم ژاپن)
وضعیت اقتصادی: بیستمین اقتصاد بزرگ جهان
کل حجم تجارت جهانی ایران در سال ۲۰۲۱: ۱۵۳ میلیارد دلار (یک دهم ژاپن)
تعداد کل شعب بانک: ۱۹۱۶۷ شعبه در سال ۱۴۰۲ – ۲۲۵۸۰ شعبه در سال ۲۰۱۸ (۴۰ درصد بیشتر از تعداد شعب بانک در ژاپن)
حال خودتان قضاوت کنید که وجود بانک های زیاد و تعداد شعب زیاد آنها چه مزیت هایی برای صاحبانشان داشته است.
مثل همیشه تا دیر وقت نفهمیدند. عمدی یا ناخواسته؟
با این حال، مدتی طول کشید تا ماهیت پیدایش چنین بانک هایی برای همگان روشن شود. وام هایی که به افراد شناخته شده پرداخت شده و بازپرداخت نشده است. وام های کم بهره ای که به دوستان و آشنایان داده اید. پولی که برای خرید چندین ملک گران قیمت از دوستان و خودی ها پرداخت می شود. روزانه هزاران میلیارد تومان از بانک های تازه تاسیس برداشت می شد و دیگر برنگشت.
حالا همه فهمیده اند که امور مالی و بانکداری با دولتمردی یکی نیست که هرکسی با هر مدرک، سطح و تخصص بتواند از عهده آن برآید.
پول مردم یا توسط خودی ها در قالب وام های کم بهره از بانک ها و یا در قالب وام های بلاعوض که توسط مقامات دولتی تنظیم شده بود، برداشت می شد. وام های تضمین شده توسط املاک بی ارزش با ارزش گذاری های مشکوک.
هزاران میلیارد تومان پول مردم در موسسات و بانک های سامان، میزان، قوامین، سرمایه، دی.
اما از آنجایی که مسئولان انقلابی و فداکار کشور برای هر مشکلی راه حلی کارآمد دارند، وزرای اقتصادی و روسای بانک مرکزی پس از مدت ها سکوت و با احساس آسودگی خاطر به دلیل پر شدن جیب عده قلیل خوش شانس راه حل را یافته اند. به مشکلات به ساده ترین و احمقانه ترین راه می توانستند «بانک های نتراز» را ادغام کنند.
بانک‌های معیوب را با هزاران میلیارد تومان زیان انباشته در بانک‌های بزرگ ادغام کردند و عواقب ناآگاهی و ضعف نظارت خود را بر دوش ۸۰ میلیون نفر در ایران گذاشتند. (خروج اضافی از بانک مرکزی و چاپ پول، تورم، بدبختی و بدبختی مردم)
البته این مشکلات و معضلات نه تنها گریبان بانک ها و موسسات مالی تازه تاسیس را گرفت، بلکه هر از چند گاهی بانک های بزرگ و دولتی نیز با اعلام خبرهای هیجان انگیز مبنی بر اختلاس چند میلیارد تومانی، قدرت خود را به رخ می کشند.
برخی از بانک ها به جای اینکه «امپراتوری بسازند» «امپراتوری ساختند».
بانک و بانک پاسارگاد:
……….
ادامه این گزارش جذاب را در هفته آینده از دست ندهید
اخبار بورسرسانه تخصصی بازارسرمایه برای شفافیت بیشتر و شفاف سازی مسیر سرمایه گذاری سهامداران آماده است تا پاسخ های مردم و نهادهای ذکر شده در مقاله را درج کند.
گفتگو در مورد این post