نجمه جهان تیغ، بازار: برخی کارشناسان بر این باورند که ظرفیت صادرات خدمات فنی و مهندسی کشورمان 20 میلیارد دلار است و از این ظرفیت آن طور که شایسته است استفاده نشده است. بخشی از چالش ها و مشکلات صادرات خدمات فنی و مهندسی مربوط به مسائل سیاسی و بخشی به تصمیمات دولت است. برمی گرداند
انجام عمل صادرات در ایران با خطرات و التهابات زیادی مواجه است و به نظر می رسد سیاست های دولت در راستای دستیابی به بازارهای جهانی نیست و با سنگ اندازی که به پای بخش خصوصی می زند باعث می شود. بازار جهانی نسبت به کالاها و تجار ایرانی بدبین باشد. از سوی دیگر برخی شرکت ها با صادرات کالاهای غیراستاندارد به این بدنامی دامن می زنند که این امر نیز نیازمند نظارت بیشتر دولت است.
در گفت و گو با سیدعلی موسوی، مدیرعامل شرکت سوله استرآباد، به وجود مرزبندی بین فعالان اقتصادی بومی و غیربومی در استان گلستان اشاره شد. موسوی معتقد است مرزبندی در تجارت معنایی ندارد و فقط باعث کوچکتر و کوچکتر شدن استان می شود. . مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید.
* ایران در صادرات خدمات فنی و مهندسی در چه سطحی قرار دارد؟
در صادرات باید واحدهای تولیدی و خدماتی را جداگانه در نظر گرفت. دانش فنی، انرژی ارزان و نیروی انسانی ارزان، مزیت هایی است که کشور ما را از کشورهای همسایه متمایز می کند و فرصت مناسبی را برای صادرات کالا و خدمات فراهم می کند.
رفع تکلیف ارزی صرفاً یک موضوع اقتصادی نیست، شاید دولت قصد داشت در این مورد شرکت های خصولتی را مجازات کند که متأسفانه از این طریق خشک و داغ سوختند.
کشورهای CIS در حال توسعه هستند و ایران در مقایسه با آنها توسعه یافته تر است، بنابراین این کشورها بازار بسیار خوبی برای کالاهای ایرانی محسوب می شوند. کشورهای شمال آفریقا نیز می توانند بازار مناسبی برای صنعتگران کشورمان باشند. البته ترکیه و چین رقبای اصلی ایران در صنعت ساختمان هستند.
* رفع تکلیف ارزی چه چالش هایی برای صادرکنندگان ایجاد کرده است؟
حل تکلیف ارزی فقط یک موضوع اقتصادی نیست، شاید دولت قصد داشت در این موضوع شرکت های خصولتی را تنبیه کند که متأسفانه از این طریق سوخت. معاون اول رئیس جمهور از سال 97 گرفتار فعالان اقتصادی شد چرا که این افراد با هزینه های بالا سهم خوبی در بازارهای هدف به دست آورده بودند اما نتوانستند خود را با شرایط و ادارات متعدد نامه نگاری وفق دهند.
اگر دولت شرایطی را فراهم کند تا صادرکننده پول خود را به کشور منتقل کند، در این صورت می تواند ادعای تسویه تکلیف ارزی کند. برای رفع تحریم ها، دولت شعبه ای از بانک ملت در ارمنستان افتتاح کرد و این بانک به عنوان صندوق تعیین شده، کارمزدی بسیار بالا و غیراستاندارد را برای تحویل پول ناشر دریافت می کند.
دولت با فراهم آوردن چنین شرایطی دردی از صادرکننده دوا نکرده و در واقع هیچ خدماتی در زمینه انتقال پول به این قشر ارائه نکرده است، اما از سوی دیگر فشار زیادی را به بخش خصوصی برای پاسخگویی وارد می کند. تعهد ارزی شاید این موضوع برای شرکت های پتروشیمی و فولادی که از گاز و معادن کشور استفاده می کنند موجه باشد، اما برای شرکت های خصوصی و صادراتی که همه هزینه ها را خودشان می پردازند، تحمل نامه های متعدد دشوار است.
ریشه رکود تورم است و قیمت مواد و مواد اولیه روز به روز در حال افزایش بوده که ساختمان و مسکن را به کالاهای لوکس تبدیل کرده است.
فعالان اقتصادی از دولت و نمایندگان جدید مجلس می خواهند برای بهبود وضعیت بند جدیدی از این نامه صادر نکنند چرا که هر بند نامه شوک بزرگی به این حوزه وارد می کند. زمانی که صادرکننده از بازار هدف دور می شود، بازگشت به آن بازار بسیار دشوار است و گاهی اوقات نه. ممکن است؛
* آیا کشور ما در زمینه خدمات فنی و مهندسی توانسته با کشورهای خارجی رقابت کند؟
دسترسی به مواد اولیه در صنعت فولاد با قیمت مناسب و انرژی در ایران نسبت به سایر کشورهای همسایه ارزان‌تر است، بنابراین باید با نگاه تجاری و ارتباط با مشتریان خارجی در این زمینه رقابت کرد.
بسیاری از شرکت های ایرانی نگاه خوبی به مشتریان خارجی ندارند. شرکت ها باید از طریق اتاق بازرگانی، وزارت صنعت و به طور کلی دستگاه های دولتی نظارت شوند تا استانداردهای بالاتری برای صادرات داشته باشند. برخی از شرکت های بدنام باعث حملات علیه ایران و تخریب تاریخ تجاری کشور می شوند. باید استانداردهای داخلی رعایت شود و اینگونه محصول «ساخت ایران» از کیفیت بالایی برخوردار خواهد بود.
* چالش اصلی صنعت ساختمان در حال حاضر چیست؟
دستمزد کارگری در ایران بسیار کمتر از کشورهای همسایه است، همین امر باعث مهاجرت بسیاری از کارگران و متخصصان به کشورهای دیگر شده و مهاجرت متخصصان را تجربه کرده ایم. کنترل ارز یک راه حل منطقی برای جلوگیری از این بحران خواهد بود زیرا نوسانات ارز باعث تورم و در نتیجه کاهش ارزش خدمات می شود. شرکت های تولیدی از دست دادن کارگران ماهر آسیب دیده اند.
* رکود صنعت ساختمان چه تاثیری بر بازار صنایع مرتبط با این حوزه داشته است؟
ریشه رکود تورم است و قیمت مواد و مواد اولیه روز به روز در حال افزایش بوده که ساختمان و مسکن را به کالاهای لوکس تبدیل کرده است. اگر فکری برای کنترل قیمت ارز نشود، دسترسی یک فرد عادی به مسکنی که چندین سال پس انداز کرده است غیرممکن می شود. بسیاری از استان ها نگاه محلی دارند و فقط از طریق بانک ها تامین مالی می کنند که این اشتباه است زیرا باید به چندین منبع متصل شوند. واحدهای تولیدی علاوه بر توجه به بازار داخلی، بازارهای کشورهای همسایه را نیز در نظر بگیرند.
شرکت ها باید به دنبال فرصت های جدید کسب و کار باشند و نگاه بومی و بسته نداشته باشند اما متاسفانه در استان گلستان با این چالش مواجه هستیم. باید از رفتار تهاجمی با سرمایه گذاران دست برداریم، تجارت مرز ندارد و باید دید وسیع تری به این حوزه داشته باشیم. ادامه فعالیت در شرایط رکود برای یک شرکت بدون جستجوی فرصت های تجاری جدید غیرممکن است.
گفتگو در مورد این post