نجمه جهان تیغ بازار: قرار دادن محور اقتصاد در حوزه مشارکت مردمی به عنوان شعار سال مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفت، اما اساساً انگیزه و رغبتی از سوی مردم برای مشارکت در اداره کشور و مشارکت در امور کشور وجود ندارد. تولید ساختارها و نهادهای دهه های اخیر نقش مردم و بخش خصوصی را در این زمینه تضعیف کرده است. از سوی دیگر تحریم به گفته کارشناسان یکی از بزرگ ترین موانع رشد تولید محسوب می شود و در خنثی سازی آثار آن موفقیت چندانی کسب نکرده ایم و باید در این زمینه تدبیری بیندیشیم.
خبرنگار بازار گفت وگویی با سید محمد مرتضوی رئیس انجمن انبوه سازان گلستان ترتیب داده است. مرتضوی معتقد است دولت و شرکت های خصوصی سهم بخش خصوصی در اقتصاد را در اختیار گرفته اند و از همه امکانات، تسهیلات و حمایت های بانکی از طریق رانت برخوردار هستند که رقابت را در بازار از بین می برد. مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید.
* در سال های اخیر چقدر به شعارهای سال در راستای رونق تولید نزدیک شده ایم؟
نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری مانند سال های گذشته بر اساس توجه به تولید بود اما بر مشارکت مردم تاکید شد و نقش اصلی برای این موضوع در نظر گرفته شد.
در دهه گذشته دولت بر حمایت از تولید و اقتصاد مقاومتی تاکید زیادی داشته و سیاست ها و قوانینی در این زمینه وضع شده است، اما در عمل شرایط فعلی تولید در کشور موفقیت چندانی کسب نکرده است.
* به نظر شما دلایل تولید کم در کشور چیست؟
توقیف بازیگر اصلی این صحنه غم انگیز است و نقش عمده ای در عدم موفقیت در عرصه تولید دارد. بی شک این موضوع یکی از موثرترین عناصر رکود در تولید به شمار می رود.
تولیدکننده قیمت تمام شده مشخصی را برای تولید و فروش در نظر می گیرد، اما همه این طرح ها به دلیل افت ارزش پول ملی لغو می شود.
تولیدکننده قیمت تمام شده مشخصی را برای تولید و فروش در نظر می گیرد، اما همه این طرح ها به دلیل افت ارزش پول ملی که از تبعات تحریم ها است، نقش بر آب می شود.
با کاهش قدرت خرید، حوزه تولید آسیب می بیند و رقابت پذیری در این چرخه کاهش می یابد.
واردات مواد اولیه در تمام دنیا مرسوم است اما در کشور ما این عمل با مشکل مواجه است و این عوارض باعث افزایش قیمت تمام شده مواد مورد نظر می شود و یا گاهی نمی توان محصولات و مواد اولیه با کیفیتی را تهیه کرد. در کشور ما مبادلات مالی و ارزی امکان پذیر نیست و صادرکنندگان و واردکنندگان از این موضوع رنج می برند. صادرات کالا و خدمات معمولا با مشکلاتی مواجه است و فعالان اقتصادی برای بازگرداندن وجه مجبور به ترخیص کالا می شوند. تولیدکنندگان کشورهای دیگر کالاهای خود را که کیفیت و قیمت مناسبی ندارند به صادرکنندگان ما تحمیل می کنند.
* راهکارهای عملی برای تحقق شعار سال چیست؟
با توجه به وقوع چنین شرایطی دولت باید به هر نحوی که صلاح می‌داند از تحریم جلوگیری کند، زیرا اثر آن در سال‌های اخیر خنثی نشده است.
در واقع بدون رفع تحریم و حل مشکلات صادرات و واردات نمی توان به اتفاقات مثبت در بخش تولید امیدوار بود.
تشویق مردم به سرمایه گذاری در حوزه تولید آثار مثبتی دارد اما نیازمند اعتمادسازی در جامعه است زیرا بازگرداندن اعتماد افرادی که پس از سرمایه گذاری در بورس آسیب دیده اند و متضرر شده اند بسیار سخت است.
* مدیریت دولت چه تبعاتی بر اقتصاد داشته است؟
حضور و تصدی دولت و شرکت های خصوصی به اقتصاد کشور آسیب وارد کرده و سهم بخش خصوصی را از بازار گرفته است.
شرکت های خصوصی از طریق رانت تمامی امکانات، تسهیلات و پشتیبانی بانکی را دارند
بسیاری از فعالان اقتصادی بر این باورند که سهم بخش خصوصی در اقتصاد کشور حدود 8 تا 10 درصد است در حالی که این بخش باید بیش از 50 درصد بازار را در اختیار داشته باشد و این نشان دهنده عدم توسعه مطلوب اقتصادی است.
عدم حضور بخش خصوصی باعث تضعیف رقابت در تولید، عرضه، خرید و فروش و کاهش کیفیت محصولات می شود.
شرکت های خصولتی تمامی امکانات، تسهیلات و حمایت های بانکی را از طریق رانت دارند و بدین ترتیب این شرکت ها بی رقیب شده اند. طبیعتاً این وضعیت بر قیمت نهایی، کیفیت تولید، در دسترس بودن محصول برای مصرف کنندگان و سرمایه گذاران تأثیر می گذارد.
تولید محصول بدون رقابت در بازار باعث عدم تمایل به کنترل قیمت ها می شود که یکی از پیامدهای زیانبار حذف بخش خصوصی از اقتصاد کشور است.
سهم بخش خصوصی در اقتصاد باید هر ساله به طرق و اشکال مختلف رصد شود و تا رسیدن به حد طبیعی پیشرفت کند.
البته شرایط امروز کشور به گونه ای است که دولت را ملزم به حضور در برخی مسائل می کند، اما باید به تدریج از این حضور کاسته شود تا تنها به وظیفه نظارتی خود عمل کند.
گفتگو در مورد این post